Perineummassage: helpt dit echt tegen uitscheuren?
Perineummassage: het masseren van het gebied tussen de anus en vagina tijdens de zwangerschap. Zou dit helpen om uitscheuren te voorkomen? Twee experts gaven hier antwoord op. ‘Als je een perineummassage geen fijn idee vindt, kun je ook hurken en naar beneden ademen. Zo rek je het gebied ook op.’
Het perineum is het gebied wat zich bevindt tussen de vagina en de anus. Het bestaat vooral uit bindweefsel en huid. Wanneer je perineum de tijd krijgt om goed te rekken, zou het makkelijker worden om te bevallen en het bevordert soepele uitdrijving van het hoofd van je baby. Tijdens een bevalling zou er 200 procent rek staan op het perineum. Als er dus te veel spanning op komt te staan, kan het weefsel inscheuren. Als je dit weefsel gaat oprekken tijdens de bevalling op een natuurlijke manier zou het kunnen helpen. Hier moet je dan wel op tijd mee beginnen.
In de wetenschappelijke literatuur zijn er aanwijzingen dat perineummassage de kans op rupturen of inknippen verkleint bij de eerste vaginale bevalling. Maar de onderzoeken zijn niet echt overtuigend genoeg, vindt Beatrijs Smulders, verloskundige en auteur van Veilig bevallen. “Mijn ervaring is dat perineummassage weinig effect heeft en de angst voor inscheuren onnodig kan voeden.”
Perineummassage
“Ik heb research gedaan en bij collega’s nagevraagd. Het resultaat is tweeledig. Ik denk dat perineummassage sommige vrouwen heus kan helpen. Maar masseren lijkt mij niet het meest effectief die laatste maand. Anders was het wel iets instinctiefs geweest. Bovendien is het op het einde van de zwangerschap met die dikke buik vaak een onhandig gedoe.”
Onder invloed van hormonen wordt alles losser en meer flexibel beneden in de loop van je zwangerschap, zegt Smulders. In de laatste maand is dit vooral het geval, je lichaam bereidt zich dan voor door meer afscheiding aan te maken. Door dit worden je weefsels rekbaarder. “Mijn ervaring is dat perineummassage weinig effect heeft en de angst voor het inscheuren onnodig kan voeden”, zegt Smulders.
Rekgevoel
Een perineummassage zou toch wel degelijk kunnen helpen. Wellicht om vertrouwd te raken met het rekgevoel van je vagina, zegt Helga Hentzepeter, bekkenfysiotherapeut MSPT en auteur van ZwangerFit.
“Door het rustig oprekken van de bekkenbodemspieren en de vaginawand kan iemand wennen aan de (soms scherpe) rekprikkels tijdens de persfase.”
Een perineummassage is iets wat vooral inwendig gebeurt om niet alleen het perineumweefsel op te rekken, maar ook de vaginawanden en bekkenbodemspieren van binnenuit. Onder het perineum komen de bekkenspieren samen en dit oprekken heeft volgens Hentzepeter alleen maar effect als je je bekkenbodemspieren bewust kunt ontspannen.
“Om het vaginale weefsel te kunnen rekken, moet je je bekkenbodemspieren kunnen ontspannen. Rekken op een verkrampte spier (bijvoorbeeld door angst en/of pijn) geeft juist spierklachten, zoals een toename van spierspanning (hypertonie) van de bekkenbodem”, vervolgt Hentzepeter. Dit heeft een averechts resultaat.
Kleine vibrator gebruiken
Welke olie je gebruikt maakt volgens Hentzepeter niet uit. “Je kunt het beste gewoon glijmiddel nemen.” Ook van de speciale perineummassage-apparaatjes die er zijn heeft de bekkenfysiotherapeut geen hoge pet op. “Je hebt veel fabrikanten die van alles beloven, maar een kleine vibrator kan ook al helpen ontspannen, waarna je makkelijker kunt rekken.”
Het kan zo zijn dat je het geen fijn gevoel vindt om je perineum te masseren. In dat geval kun je ook gaan zitten op je hurken en bewust naar beneden ademen. Je kruis zou in die houdingen strakker staan en dan kun je het op die manier een beetje oprekken. Naast dat is warmte ook goed om op te rekken. Denk hierbij aan een warme en natte washand. Wanneer je dit tegen het perineum houdt helpt het om je bekkenbodemspieren te ontspannen.
Gynaecologen en verloskundigen doen altijd hun best op het perineum te besparen tijdens je bevalling. Dit doen ze door het hoofdje van je baby nog even tegen te houden voordat je kind geboren wordt. Hierdoor heeft de bekkenbodem de kans om mee te rekken. Een vaginale en bekkenbodemoprekkende massage tijdens de uitdrijving wordt door verloskundigen vaak gedaan en kan op het moment zelf heel effectief zijn, ziet Smulders.
Het allerbelangrijkste is om ontspannen te blijven en te vertrouwen op het proces. Beide experts zijn het daar over eens. Hierbij is het van essentieel belang dat je naar je bekkenbodem ademt om de boel te openen.
