Zo herken je narcisme bij kinderen
Bij kinderen is narcisme lastig te herkennen, omdat kinderen zich wel vaker wat egoïstisch gedragen. Maar toch kun je signalen opvangen die echt laten zien dat je kind misschien een vorm van narcisme heeft.
Narcisme is een persoonlijkheidskenmerk dat wordt gekenmerkt door een overdreven gevoel van eigenwaarde, een behoefte aan bewondering, en een gebrek aan empathie voor anderen. Het komt in alle vormen en maten voor. Narcistische trekken kunnen bij kinderen normaal zijn als onderdeel van hun ontwikkeling, vooral tijdens de peuter- en adolescentiefase. In deze periodes zijn kinderen van nature egocentrischer terwijl ze hun identiteit ontwikkelen en leren omgaan met emoties en sociale interacties.
Het herkennen van narcisme bij kinderen kan uitdagend zijn, omdat sommige narcistische trekken, zoals egocentrisme en een behoefte aan aandacht, ook normale fasen in de ontwikkeling kunnen zijn. Echter, wanneer deze gedragingen extreem zijn en langdurig aanhouden, kan het wijzen op vroege narcistische neigingen. Hier zijn enkele tekenen die kunnen wijzen op narcisme bij kinderen:
1. Ze vinden zichzelf heel belangrijk
Het kind gelooft dat het beter is dan anderen, verwacht speciale behandeling en heeft een sterke behoefte aan erkenning. Een kind dat constant opschept over prestaties of verwacht dat anderen hen altijd bewonderen. Het kind zoekt voortdurend de aandacht van anderen en wordt boos of gekwetst als het die niet krijgt. Ze vragen constant om complimenten of zijn extreem jaloers op de aandacht die anderen krijgen.
2. Gebrek aan empathie
Moeite met het begrijpen of erkennen van de gevoelens van anderen. Het kind toont weinig medeleven als iemand anders pijn heeft of verdrietig is.
3. Ze kunnen niet tegen kritiek
Overgevoeligheid voor kritiek, wat kan leiden tot woede, defensief gedrag of zelfs agressie. Een kind dat boos wordt of begint te huilen na het ontvangen van milde kritiek.
4. Manipulatief gedrag
Het kind probeert anderen te manipuleren om zijn/haar eigen zin te krijgen, vaak zonder rekening te houden met de gevolgen. Liegen of anderen de schuld geven om straf te vermijden of voordelen te behalen. Het kind probeert situaties te domineren of anderen te controleren om zich superieur te voelen.
5. Gebrek aan verantwoordelijkheid
Het kind weigert verantwoordelijkheid te nemen voor eigen fouten of gedrag en wijst vaak naar anderen als schuldigen. Een kind dat altijd excuses verzint of anderen de schuld geeft als er iets misgaat.
6. Moeite met samenwerken
Het kind heeft problemen met samenwerken of delen, vooral als het betekent dat het niet in het middelpunt van de aandacht staat. Niet willen samenwerken aan schoolprojecten of voortdurend anderen onderbreken om hun eigen ideeën naar voren te brengen.
Hoeveel kinderen hebben narcisme?
Hoewel er geen exacte cijfers zijn over hoeveel kinderen narcisme hebben, is narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS) zeldzaam bij jonge kinderen. NPS wordt doorgaans pas gediagnosticeerd bij volwassenen of oudere adolescenten, omdat de persoonlijkheid van een kind nog in ontwikkeling is. Echter, studies suggereren dat een klein percentage van de bevolking (ongeveer 1-6%) in hun volwassen leven een vorm van NPS kan ontwikkelen.
Bij kinderen zijn narcistische trekken meestal tijdelijk en verdwijnen ze vaak naarmate ze ouder worden en emotioneel rijper worden. Bij sommige kinderen kunnen deze trekken echter blijven bestaan en zich ontwikkelen tot meer ernstige vormen van narcisme als ze niet goed worden begeleid. Overdreven beschermend of juist verwaarlozend ouderschap kan bijdragen aan de ontwikkeling van narcisme. Een gebrek aan consistente grenzen en gezonde discipline speelt hierin een rol.
Het is belangrijk om te onthouden dat niet elk kind met deze gedragingen een narcistische persoonlijkheidsstoornis ontwikkelt. Vroege interventie, begeleiding en opvoeding kunnen een grote rol spelen in het bevorderen van gezonde sociale en emotionele ontwikkeling. Als de zorgen aanhouden en deze signalen extreem veel voorkomen bij jouw kind, kan het slim zijn om professionele hulp te zoeken.
