‘Twee jaar zou volgens experts de beste leeftijd zijn om te starten met betaalde kinderopvang’

Iedereen maakt haar eigen keuzes, ook als het gaat om kinderopvang. Of je nou niet werkt of wel werkt, de kans is groot dat je zeker één of twee dagen per week betaalde opvang hebt voor je kinderen. Of misschien wel voor drie, vier of vijf dagen per week. Wat doet dat met de ontwikkeling van een kind, volgens wetenschappelijke studies?

Jouw geluk hangt voor de rest van je leven samen met het gelukkig zijn van je kinderen. Maak je de juiste keuzes? Het verschil zit ´m met name in de leeftijd van je kind – en de grens ligt op niet meer dan 30 uur per week. Kinderen die fulltime (meer dan 30 uur per week) naar de opvang gaan zouden tot drie keer agressiever zijn dan hun leeftijdsgenoten die vaker thuis zijn in de eerste jaren.

• 0-1 jaar: kinderen die op jonge leeftijd al naar een opvang gaan, ondervinden vooral nadelen hieraan. Het zou hun cognitieve ontwikkeling beschadigen en hun gedrag in een negatieve zin beïnvloeden. De grootste verschillen tussen kinderen op latere leeftijd zie je bij de kinderen die jonger dan één jaar al naar de kinderopvang zijn gebracht of niet. Heb je de keuze, breng je kind op z´n vroegst pas vanaf één jaar naar een crèche.
• 1-2 jaar: kinderen die één jaar zijn kunnen hun cognitieve vaardigheden verbeteren als ze op een opvang zitten, maar deze effecten zijn minder groot dan wanneer ze pas op 2-jarige leeftijd naar een opvang gaan. Ook zijn ze socialer gefrustreerd en sneller driftig als ze op de basisschool komen dan kinderen die langer thuis zijn gebleven. Als je kind jonger is dan 2,5 jaar, is een opa, oma of ander familielid dat oppast de beste optie. Als dat niet kan, is een oppas aan huis de tweede beste keuze, gevolgd door gastoudergezinnen.
• 2-3 jaar: twee jaar zou de beste leeftijd zijn om te starten met crèches en dagopvang, omdat het de cognitieve vaardigheden ten goede komt. Vanaf 2,5 jaar gaan kinderen samen spellen ontwikkelen en zou een kinderdagverblijf voor ongeveer drie korte (maximaal zes uur) dagen per week volgens de wetenschap een uitstekende keuze zijn.
• 3+ jaar: voor driejarigen zijn er maar weinig nadelen aan het gaan naar een kinderopvang. Het doet peuters goed om te spelen met anderen en dingen te leren van een juf. Kinderdagverblijven en bijvoorbeeld ook peuterspeelzalen boosten cognitieve vaardigheden (zowel in taal als in rekenen) en ook hebben deze kinderen betere sociale vaardigheden in de eerste paar jaar van hun basisschooltijd.

Verschilt wel per gezin

Kinderen in laag verdienende gezinnen zouden beter af zijn als ze vanaf 1 jaar naar de opvang gaan, kinderen die in hoog verdienende gezinnen leven zouden beter af zijn als ze pas vanaf 2 jaar naar de opvang gaan. Voor het eerste jaar wordt aangeraden zelf thuis te blijven, de partner thuis te laten blijven of opa´s, oma´s of andere naaste familie of vrienden op te laten passen. Hoe dat komt is heel simpel: baby´s en dreumesen spelen nog niet met andere kinderen op een opvang. Vanaf 30 maanden gaan kinderen naast elkaar spelen, vanaf 36 maanden spelen kinderen samen en begint de ontwikkeling van Theory of Mind. Theory of mind (ToM) is een populaire term binnen de kinderpsychologie en beschrijft hoe goed een persoon in staat is tot empathie en het perspectief van andere mensen begrijpt. Dit vermogen brengt het besef mee dat de eigen opvattingen, verlangens en emoties kunnen verschillen van die van een ander. Dat een ander kind, anders denkt. Voor kinderen jonger dan 30 maanden is hun sociale speelveld niet daar waar leeftijdsgenoten zijn, maar waar jij bent, als hun primary caregiver. Van leeftijdsgenoten leren ze op deze leeftijd nog niets, maar ze leren in deze levensfase vooral van volwassenen.